Eşlerin ve çocukların en önemli güvencesi olan nafaka bazen en içinden çıkılmaz sorunları da beraberinde getirebiliyor.
Boşanmak isteyen ve maddi güvencesi olmayan kadınlar ilk olarak ve haklı olarak “nafaka alabilir miyim? “Ne kadar nafaka alabilirim?”, “Nafakamı ödemezse ne yapabilirim” gibi sorularla biz avukatların karşısına gelebiliyor. Çalışmayan, çalışsa dahi kendine ve velayetini istediği çocuklarına bakabilecek kazancı olmayan kadınlar ise boşanma kararını almak isterken “nafaka” ile ilgili kaygılarından dolayı bu kararlarından vazgeçmek zorunda kalabiliyor.
Aşağıda nafaka konusunda en çok sorulan soruları bulabilirsiniz.
Nafakayı Ne Zamandan İtibaren Alabiliriz?
Boşanma davası açılırken kişi kendisi ve çocukları için hem davanın devam ettiği süre için hem de dava sonuçlandıktan sonraki dönem için nafaka istemelidir. Çocuğu ya da çocukları için ve kendisi için ne kadar nafaka istiyorsa bunu dilekçesinde ayrı ayrı belirtmelidir.
Çocuğun velayetini alan tarafa çocuk için ödenecek nafaka için hakim nafaka ödeyecek olanın kusurlu olup olmamasına bakmaz, nafaka yükümlüsü eş çalışmıyor olsa da hakim düşük de olsa çocuk lehine nafakaya hükmedecektir. Eşe ödenecek nafaka da ise durum biraz daha farklıdır. Dava süresince eş lehine nafakaya hükmedilse de boşanma kararı ile eşe nafaka verilebilmesi için nafaka alacak kişinin kusursuz ya da diğer tarafa göre daha az kusurlu olması hem de boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olması gerekmektedir.
Nafaka Miktarı Neye Göre Belirlenir?
Hakim nafaka miktarını tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını dikkate alarak belirleyecektir. Asgari ücret alan bir babanın-eşin ödeyeceği nafaka miktarı 250-TL olurken, maddi kazancı çok iyi olan başka bir babanın-eşin ödeyeceği nafaka miktarı 3.000-TL olabilmektedir. Burada nafaka talep edenin karşılaştığı bir problem, eşlerin gerçekte asgari ücret almadıkları halde primlerinin asgari ücretten yatıyor olması ya da işyeri sahiplerini kazançlarını az vergi ödemek için daha düşük göstermesinden kaynaklanmaktadır. Eşler bu durumu az nafaka ödemek için mahkemede de kullanıyorlar. Bu nedenle eşlerin boşanma davası açmadan önce eşinin kazancına ilişkin her türlü delili toplaması (hayat standartlarının, harcamalarının o kazancın çok daha üstünde olduğuna ilişkin deliller) ve mahkeme aşamasında da bunları mahkemeye sunmaları lehlerine olacaktır.
Mahkemenin Hükmettiği Nafaka Ödenmezse Ne Yapabilirim?
İcra dairesinde icra takibi yaparak nafakasını ödemeyen eski eşe parasını 7 gün içinde ödemesi için “ödeme emri” gönderebilirsiniz. Bu süre içerisinde ödeme yapılmaz ise eski eşinizin maaşına haciz koydurarak her ay maaşının nafakaya tekabül eden kısmının icra dairesine gönderilmesini sağlayabilirsiniz. Ya da bankadaki parasına, arabasına, evine haciz koydurabilirsiniz. Ancak bunlardan en ucuz ve kolay çözüm, maaşına ya da bankadaki parasını haczetmek olacaktır. Çünkü diğerlerinde uzun ve masraflı bir yol olan satış safhasıyla uğraşmak gerekecektir.
Nafaka Ödemeyen Eski Eşe Hapis Cezası
Eski eşinize ödeme emri gönderdiğiniz halde nafaka miktarı ödenmez ise veya bu parayı tahsil etme ya da hacizlerle uğraşma imkanınız yok ise 3 ay içinde icra ceza mahkemesine başvurarak ceza davası da açabilirsiniz. Yaptığınız icra takibi ya da açtığınız davada usuli ve esaslı bir hata yok ise mahkeme eşinizin nafakayı ödemediğini tespit ederek eski eşinize 3 aya kadar hapis cezası verebilecektir.
Bu hapis cezasından kurtulmanın tek yolu da nafakayı ödemektir. Ya da davayı açan kişinin davasından feragat etmesidir. Ne yazık ki çocuğu olan anneler, “çocuğunun babasını hapse gönderen anne” olmamak için ya da belki çocuklarıyla ilişkisini bozmamak için bu yola başvurmaktan kaçınıyorlar ve tahsil imkanları olduğu halde nafakalarını alamıyorlar.
Av. Nazan Şenol Dokudan
(Bu yazı 14.11.2011 tarihinde Alternatif anne web sitesinde yayınlanmıştır.
http://alternatifanne.com/nafaka-konusunda-haklarmz/ )
